| nazwa naukowa i autor: |
Carya illinoinensis (Wangenh.)K.Koch. |
| odmiana: |
|
| rodzina: | Juglandaceae |
cechy  |
wymagania |
wysokość x szerokość
wzrost
płeć | 50 x ... m.
 |
strefa klimatyczna:
| usda 5-9
|
| zalety | wiatr |  |
ocena jadalności
(0=niejadalne-5=pyszne) | 3 |
wilgoć:
struktura gleby: | 
   |
ocena właściwości leczniczych
(0=żadne-5=bardzo dobre) | 1 |
żyżność gleby:
odczyn gleby: |  
     |
| dalsze korzyści: | |
stanowisko: |  |
| wady | Miejsce rośliny w ogrodzie |
Znane ryzyka:
Nie ma znanych ryzyków | |
bindaż - północny żywopłot
bindaż - sad orzechów
razem 3 szt. |
miesiące kiedy roślina ma: liście  |
I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII |
| kwiaty |
| | |  | | | | | | | | |
| dojrzałe owoce |
| | | | | | | | |  | | |
Źródła:
 Większość danych w rubryce Opis i cechy pochodzi z portalu Plants For A Future (PFAF) Chris Marsh (Secretary), 9 Priory Park Road, Dawlish, Devon EX7 9LX.
Gdzie to możliwe, prezentowano własne obserwacje.
W przypadkach kiedy nie ma własnych doświadczeń (niedawno sadzone rośliny) ani danych z PFAF, sięgano po następujące źródła:
 Strona holenderskiej szkółki Halesia.
 Portal Atlas-roślin.pl, autorstwa Marka Snowarskiego.
(?) oznacza brak rzetelnych danych.
Ikonki oraz pomysł na grafikę: dawny portal Internetowa Baza Roślin - IBRO (domena wygasła w 2017 r.)
Informacja od dostawcy: Ogrodnick
Orzesznik jadalny, pekan ( Carya illinoensis, C. illinoinensis ) w naturze występuje w Ameryce Północnej - od Illinois na północy po Florydę, Teksas (drzewo herbowe tego stanu) i Meksyk na południu.
Pekany rosną najszybciej z orzeszników (w młodości 40-90 cm rocznie), osiągają największe rozmiary. Nisko rozgałęzione drzewa z prostymi pniami mogą mieć 30, a czasem nawet 50 metrów wysokości. Łatwo odróżnić je od innych orzeszników po liściach - złożone są z największej liczby listków, zwykle 9-17. Jesienią liście orzesznika jadalnego przybierają barwę żółtozieloną i pomarańczową. Orzeszniki jadalne od wieków uprawiane są jako drzewa owocowe, znane są setki odmian uprawnych. W sprzyjających warunkach mogą zacząć owocować jako 5-letnie drzewka, owocują nawet przez 300 lat. Z drzewa w pełni owocowania (40-100 lat) uzyskuje się 100-250 kilogramów pekanów, drzewa rekordziści rodzą blisko pół tony! Bardzo smaczny miąższ okryty cienką skorupą (jedna z amerykańskich nazw to Papershell Pecan) zawiera 70% tłuszczu, mnóstwo nienasyconych kwasów tłuszczowych i przeciwutleniaczy - po prostu samo zdrowie! Bardzo cenione ze względu na urodę i twardość jest drewno orzeszników jadalnych - wyrabia się z niego meble, trzonki i sprzęt sportowy, używane jest do wędzenia (aromatyczny dym).
uprawa:
Powszechny jest fałszywy pogląd, że pekany są zbyt wrażliwe aby rosnąć w Polsce. Bierze się to stąd, że zdecydowana większość roślin pochodzi z przywiezionych zza Oceanu lub kupionych w europejskich supermarketach 'spożywczych' nasion. Niemal każdy kto sieje pekany chce mieć z nich jak największe, najładniejsze owoce (prawie kuliste mogą mieć nawet blisko 6 cm długości) - takie rosną oczywiście w najcieplejszych rejonach USA. Odmiany uprawiane w Georgii (blisko połowa produkcji USA) znakomicie przystosowane są do 290-dniowego okresu bez mrozu i minimalnych temperatur około -10 C, u nas oczywiście nie mają szans. Zupełnie inną opinię o odporności pekanów mają Amerykanie: we wszystkich źródłach podają, że pekany (Carya illinoensis) mogą rosnąć w 5. strefie klimatycznej USDA, gdzie zwykle zimą temperatury spadają do -29 stopni Celsjusza (-20 F). Tak odporne są pekany rosnące na północy Stanów Zjednoczonych i w Quebec w Kanadzie (uprawianych jest tam wiele odmian owocowych np.'Devore', 'Gibson', Mullahy', 'Carlson 3'), wyłącznie pochodzące z tych rejonów należy sadzić w Polsce. Pochodzące z południa zupełnie się nie nadają - Texas, Georgia i Meksyk leżą na tej samej szerokości geograficznej co Algieria, Egipt czy Arabia Saudyjska. W ojczyźnie młode zimę spędzają okryte metrową warstwą śniegu, w Polsce na śnieg liczyć nie można i dlatego warto je w pierwszych latach trochę zabezpieczać. Szybciej rosną na glebach żyznych i wilgotnych, jednak w chłodniejszych rejonach lepiej je sadzić na glebach raczej suchych - jesienią szybciej skończą wegetację i lepiej przygotują się do zimy.
|
|
|
Najnowsze zdjęcie (31-I-2023). Pekany w zimie. Północno-zachodnie drzewo na pierwszym planie i północno-wschodnie z tyłu po lewej.
2015Trzy sadzonki otrzymano dnia 23-X-2015 r. od dostawcy Ogrodnick.
Sadzono je w północno-wschodnej części bindaży - sad orzechów.
|
