| nazwa łacińska i autor: |
Actinidia arguta (Siebold.&Zucc.)Planch. ex Miq. |
| odmiana: |
Domino |
| rodzina: | Actinidiaceae |
cechy  |
wymagania |
| wysokość x szerokość 15 x m. |  pokrój  |
strefa klimatyczna | usda 4-8  |
| pożytek: |   |
stanowisko: |    |
ocena jadalności
(0=niejadalne-5=pyszne) | 5 |
wilgoć:
struktura gleby: | 
   |
ocena właściwości leczniczych
(0=żadne-5=bardzo dobre) | 0 |
żyżność gleby:
odczyn gleby: |  
   |
| miesiące kiedy roślina ma: liście |
I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII |
| kwiaty |
| | | | |  | | | | | | |
| dojrzałe owoce |
| | | | | | | | |  | | |
Źródło: Plants For A Future (PFAF) Chris Marsh (Secretary), 9 Priory Park Road, Dawlish, Devon EX7 9LX
Ikonki oraz pomysł na grafikę: Internetowa Baza Roślin (IBRO).
Informacja od dostawcy: Carya
Aktinidia Domino - odmiana hodowli Dr Latochy.
Rośnie silnie. Owoce duże (10-14g), kuliste, dojrzewają w październiku. Skórka owoców zielona z lekkim brązowo-czerwonym rumieńcem. Miąższ zielony, bardzo słodki z lekko miodowym aromatem. Doskonały w smaku. W odpowiednich warunkach (chłodnia) owoce Domino dają się przechowywać wyjątkowo długo - do 1,5miesiąca.
Roślina średnio plenna.
Krótka informacja o aktinidiach (Actinidia spp.)
Większości osób aktinidie kojarzą się wyłącznie z brązowo owłosionymi owocami kiwi sprzedawanymi w sklepach. Pochodzą one od subtropikalnego gatunku A. deliciosa, zbyt wrażliwego do dłuższej uprawy w naszych warunkach klimatycznych. Tymczasem na świecie opisano ponad 60 gatunków aktinidii z różnych stref klimatycznych i ciągle jeszcze są odkrywane nowe. Wspólną cechą wszystkich gatunków jest to, iż są pnączami rosnącymi w lasach azjatyckich.
Od kilkunastu lat także w Europie, w tym i w Polsce są sprzedawane owocowe odmiany aktinidii odporne na mróz i pochodzące od dwóch gatunków: A. arguta i A. kolomikta. Jak dotychczas czynnikiem ograniczającym szersze rozpropagowanie były mała atrakcyjność wizualna ich owoców - nawet w pełni dojrzałe mają zielony, ew. lekko brązowy kolor skórki. Dopiero ostatnimi czasy obok selekcji barwnych odmian zaczęto podejmować próby krzyżowania z innymi gatunkami posiadającymi owoce czerwone bądź żółte. Wśród pionierów tych doświadczeń znajduje się Dr inż. Piotr Latocha z SGGW. Ich rezultatem jest wyselekcjonowanie kilku bardzo obiecujących form. Najlepsze spośród nich szkółka Carya wprowadza jako pierwsza na rynek. Ich owoce zostały przebadane pod kątem składu chemicznego i oprócz walorów smakowych posiadają także zachęcający wygląd. Oprócz tego posiadamy także kilka standardowych dobrych odmian oraz rarytasy.Od 2016 roku będziemy oferować odmiany Weiki i Geneva do zakładania plantacji towarowych.
Aktinidie są roślinami długowiecznymi mogącymi bez problemu przekraczać wiek 100 lat i dlatego mają także nieco dłuższą fazę młodocianą. Pierwszych owoców można się spodziewać mniej więcej w 3-4 roku po posadzeniu. W następnych latach plony będą systematycznie rosły. W zależności od odmiany i warunków siedliskowych z jednej dorosłej rośliny można zebrać od kilkunastu do nawet kilkudziesięciu kilogramów owoców.
Są idealnymi roślinami dla upraw ekologicznych, gdyż przy prawidłowej pielęgnacji właściwie nie pojawiają się na nich choroby czy szkodniki. Mrozoodporność dorosłych roślin zimą jest w większości przypadków zupełnie wystarczająca, jednak problemem mogą być wiosenne przymrozki uszkadzające młode przyrosty. Z tego też powodu wyjątkowo dla aktinidii zaleca się wiosenny termin sadzenia na koniec maja (po Zimnych Ogrodnikach). Świeżo posadzone rośliny zaleca się jednak w pierwszym roku zabezpieczać na zimę.
Do uprawy należy wybierać najlepiej miejsca słoneczne. Zaleca się także stanowiska osłonięte od silnych wiatrów powodujących uszkodzenia skórki owoców. Gleba powinna być dość żyzna, lekko kwaśna w zakresie 5,5-6,5pH. Korzenie aktinidii rozchodzą się płytko pod powierzchnią ziemi i nie lubią zbytniego nagrzewania gleby. Dlatego bardzo korzystnym jest glebę wokół rośliny ściółkować lub przykryć jasną agrowłókniną (co rozwiązuje też problem chwastów). W okresie wzrostu zapotrzebowanie na wodę jest wysokie, jednak należy unikać stanowisk podmokłych, na których łatwo dochodzi do gnicia korzeni. Większość gatunków i odmian jest dwupienna, czyli istnieją rośliny żeńskie, które do wytworzenia owoców wymagają zapylacza (roślinę męską). Przyjmuje się, że jedna roślina męska wystarcza na 6-8 roślin żeńskich. Minimalna odległość między roślinami nie powinna być mniejsza niż 2,5m. Egzemplarze męskie mają z reguły silniejszy wzrost i łatwo mogą zagłuszyć żeńskie, dlatego można je sadzić w nieco większej odległości lub silniej przycinać.
Aktinidie można prowadzić jako swobodnie rosnące na pergolach, trejażach lub przy ścianach budynków, jeśli jednak zależy nam na ilości i jakości owoców, to najlepszym rozwiązaniem będą szpalery w kształcie litery T o wysokości ok. 2m, z rozciągniętymi między nimi drutami lub szpaler prosty z 3-4 drutami. W takim wypadku konieczne będzie także wykonywanie corocznych cięć - początkowo formujących, w późniejszych latach „na owocowanie”.
Owoce większości odmian osiągają dojrzałość konsumpcyjną jesienią. Dojrzewanie jest nierównomierne i co ciekawe najpierw zachodzi u owoców rosnących w miejscach zacienionych, a dopiero potem w nasłonecznionych. Stają się wtedy miękkie i łatwo odchodzą od szypułki. Zbiory należy przeprowadzać ręcznie. Zrywać można także owoce nie w pełni dojrzałe, twarde, (najlepszy moment jest wtedy gdy ok. 10 % owoców na krzewie zmięknie) trzymając je następnie w temperaturze pokojowej aż dojrzeją.
Dość powszechnie znane są wartości odżywcze i zdrowotne owoców kiwi sprzedawanych w sklepach. Jednakże owoce odmian A. arguta i A. kolomikta oraz mieszańców z ich udziałem częstokroć przewyższają je jeszcze pod tym względem i zawierają więcej potasu, fosforu, wapnia i cynku oraz witaminy C (A. arguta do 400mg/100g ś.m. - dla porównania: cytryna zawiera jej do 70mg). Oprócz tego są bogate w błonnik, pektyny i przeciwutleniacze. Zawierają także enzym aktinidin, który reguluje procesy trawienne korzystnie wpływając na perystaltykę jelit (owoce spożyte w nadmiarze mają działanie lekko przeczyszczające!). Na całym Dalekim Wschodzie aktinidie od dawna uznawane są za rośliny lecznicze. Spożywanie owoców zaleca się w przeziębieniach i grypie, zwłaszcza dzieciom, kobietom karmiącym i ludziom starszym.
Dodatkową zaletą owoców Mini kiwi względem typowego kiwi jest to, iż nie trzeba je obierać ze skórki i można spożywać w całości.
Wszystkim osobom szerzej zainteresowanym hodowlą i uprawą aktinidii polecamy stronę Dr Latochy.
Tutaj można obejrzeć film o mini kiwi.
|
|
|
Pięć sadzonków otrzymano dn. 20-X-2015 r. od szkółki Carya i sadzono je przy północno wschodnym szpalerze.
Sadzonki nie rowijały się z powodu suszy. Rok póżniej tylko jedna miała liście. Zdjęcie robiono 19-VIII-2016 r.
W 2017 r. ta sadzonka zgniła, natomiast dwie inne odżyły. Przez pomyłkę, jedna z nich wyrwano jesienią.
|